THÈME DE LA CATÉGORIE ADULTES

 

LORTU OPORRAK: Oporretako ospea

Nora doaz oporrak? Nola ospatu oporrak?

Inork ez daki.

Haien magia, zortea eta arriskua da.

 

Zerez eginda daude?

 

Zer? Norengandik, hobeto esanda? Zuregandik!

Zutaz, gutaz, zuetaz, nitaz, “oporrak egiten” ditugun guztiez.

Oporrak dira egingo zaituztenak.

 

Nola hitz egin horretaz?

 

Nabarmena edo nostalgia izan ezik, jada ez dugu ikusten.

Jaialdiak pluralak ziren, hemen molekularrak edo masiboak dira.

Beren garaipenagatik ahulduta.

Azelerazioa maila guztietan: denbora, abiadura, indarkeria (indarkeria soziala

lehen buruzagia, ikusi liberalismoa), poz mugagabeak (jaiak), kontzientzia beti

gero eta aldatuago (substantziak), dezibelioak (soinua), hizkeraraino

arrunta, konturatu al zara?

Beti gorago, beti handiagoa, beti indartsuago, urrunago (ikus

bizitza arrunta edo goi-mailako kirola).

 

Erronka handia oporretarako.

 

Zein pentsamendu kolektibo agintzen dute? Arduradunena, lehenik...

Jai batzordea, Baionako Udala, bakegileak, udal zerbitzuak,

elkarteak, suhiltzaileak, garbiketa agenteak, osasun zentroak, penas,

fanfarreak, eta abar, ez dakit asko horietaz...

Hemezortzi ezezagun dituen ekuazioa. Aurkikuntza bikainak bezalako “egun gabe

soinua »

 

Unibertsoaren hedapena bizkortzen ari da, oraindik argitu gabe, eta

Gustatuko litzaiguke oporrak ezer gertatu ez balitz bezala aurrera egitea?

Haurtzaroa berraurkitua, alderantzizko mundu baten eldarnio gozoa, Oporrak izaten ditu batzuetan

Bateau ivre bezalakoa da.

 

1932an asmatu zutenetik, Oporrak izan dira bere garaiko mikrobiota.

Eta, nolabait, ondo defendatzen dute.

 

1932tik aurrera, hutsetik sortu ziren.

Nahi den auzoko jaien federazioa (krisiaren eta langabeziaren atzealdean),

elkarteen, babesleen, Arraunaren, ASBattiteen, txarangaren berehalako lehia,

gehi dagoeneko Iruñean praktikatzen zutenen klub oso mugatua, txikia dena

(ezinbestekoa) hiriko jendea jolasten da.

Grands Cafés-en terrazetan, burges ilustratu batzuk joaten dira

poztu, Cacquesin bat zurrupatuz. Geroago, Jaietara bihurtuko dira.

 

Prodigio hori nahikoa da berehala Sinesteko Garaien Gauetik etorriak direla eta

Isturitzeko edo Oxocelhayako kobak. Eta hortik, betikoa edo ia.

 

Bigarren hiri-kondaira, 1933koa, egunkariko artikulu batek zera dio: “The

Festak ez dira lehen zirenak». Dagoeneko! Izan zirenak izan ziren inoiz?

Nive gaineko zerua bezala aldatzen dira.

 

Kontraesan dibertigarrien, hipotesien piperada honekin da

txantxak eta uste absurdoak, egin behar ditugula.

Gustatuko litzaidake 1949tik hona Oporren nire historia egitea

(4 urte ditut, "Japoniar" bezala agertzen naiz Corso Fleuri-ko karroza batean); haiena

denboran zehar ospeak kontrastatuz; haien bizitasunaren historia

sentsaziozkoa. Han galdu nintzen.

 

Jai asko dira, pluralean esaten dira, haiek bezala ergelei ongietorria eginez

egin ergel oso zentzuduna.

Hortik eskuizkribuen literatur partekatze hau – Oporretako Literatur Lehiaketa

Baionako hiru hizkuntzatan–, soinu mosaikoa, abestutako testigantzak, barne

kalitatea eta aniztasun orokorra, lehen ediziotik, ez luke izan behar

sorpresa.

Jaiak ospatzeko beste modu bat? Gauero egiten du.

Jokatu besterik ez.

 

Frantzisko Marmande

Baionako Oporretako Literatur Lehiaketako epaimahaiburua

 

 

 

 

GAIA PREZIOA  BATXILERGOKO IKASLEENTZAT

 

Bestak idatzi.

Deskribatu gabe idatzi.

Literaturari Fandango baten 

arintasuna lehenetsi.

Dia! Eta nahi duzuena egin ezazue, 

nahi duzuena muxuka ezazue,

Dantzan sar zaitezte

10000 keinu (espazioak barne)

gainditzen duen igorpen oro

Ezingo da, tamalez, 

AINTZAT HARTUA IZAN

Bestak? 

Ez da besta aipatzen, oraindik gutiago feria...

Ez: bestak, pluralean aipatzen dira.

Bestak? Mila dira, milioi bat,  

ehun bat, hiru adiskide parrandan,

munduan bakarrik diren bi amoros, 

kantatzen duten zazpi haiek,

oren finkoan segur 

atzemanen ditugun « lagunak » … 

Istant bat, begirada bat, jende sagailoa, 

oihuak eta irriak.

Bozak entzuten dira.

Ehun oroitzapen mila urterako.

Beste nonbaitekoa, eriturik, ez hor edo zahartua,

bestak buruz egin daitezke.

Nonahitik egin daitezke,

elkarren artean, eta Bestean bezala,

sobera jakin gabe nola.

Zergatik Lehiaketa hau?

Antoine de Saint-Exupéry-k dioen bezala:

« Zuen zibilizazioak ezagut ditzadan

 nahi baldin baduzue,

zuen Bestak kontatu 

behar dizkidazue. »